ماهنامه زیتون
پیاپی 162 (اردیبهشت و خرداد 1384)

با وجود این که چندین دهه از کاربرد عملیات پیشرفته مبارزه با علف های هرز می گذرد، ولی همچنان علف های هرز برای محصولات کشاورزی یک تهدید جدی می باشند. امروزه علف های هرز مقاوم به علف کشها و تغییرات علف های هرز، از چالش های جدید در کشاورزی محسوب می شوند. به علت پیچیدگی های موجود در جوامع علفهای هرز، مدیریت تلفیقی علف های هرز می تواند به کاهش زیان های اقتصادی و بهبود عملیات مبارزه با علف های هرز کمک کند....

نسل سوم آفت کشها با کشف هورمون جدید، توسط ویلیامز در سال 1976 آغاز شد و از آن پس سم های هورمونی وارد بازار شدند. ترکیبات تنظیم کننده رشد حشرات (IGRs) توانستند نقش مهمی را در مبارزه تلفیقی آفات (IPM) ایفا کنند. نسل چهارم آفت کشها شاید از زمانی آغاز شد که طراحی و ساخت گیاهان مقاوم به آفات با استفاده از انتقال ژن مطرح گردید. امروزه تولید گیاهان ترانس ژنیک یا معادل فارسی آن «تراریخته» که قادر به کنترل و کاهش جمعیت آفات باشند در بین متخصصین اصلاح نباتات و حشره شناسان مسئله ای دارای اهمیت است. ...

باکتری Bt چوب کبریتی شکل به ابعاد 5-3×2/1-1 میکرون، گرم مثبت، بی هوازی اختیاری، دارای اندوسپور و یک زائده پروتئینی یا کریستال سمی است. این باکتری پاتوژن اختیاری تعدادی از گونه های حشرات می باشد. به طوری که در بیش از 150 گونه حشره آفت متعلق به راسته های بالپولکداران، دو بالان و سخت بالپوشان موثر است. Btمی تواند به راحتی در محیط های غذایی مایع و نیمه جامد رشد نموده و تکثیر شود که این یک فاکتور کلیدی در موفقیت و توسعه آن به عنوان یک حشره کش بیولوژیک است. ...

حشرات رقبای جدی انسان در مصرف غذا محسوب می شوند و مبارزه با آنها امری ضروری است. استفاده از حشره کش های شیمیایی، مدت ها روش قابل قبول و موثری برای مبارزه با آفات بوده تا این که مسائل ناشی از مصرف این حشره کش ها مانند ایجاد مقاومت، از بین رفتن سایر موجودات غیر هدف، آلودگی محیط زیست و بالاخره هزینه تهیه آنها، محققین را بر آن داشت تا به روش های دیگر مبارزه توجه کنند. ...

کشت مخلوط عبارت است از کاشت دو یا چند گونه گیاهی در یک قطعه زمین در یک زمان این سیستم زراعی سبب بهبود وضعیت حاصلخیزی خاک و افزایش ماده آلی خاک، کاهش جمعیت آفات و علف های هرز می شود، به همین دلیل در زراعت مخلوط نسبت به زراعت تک کشتی شاهد افزایش عملکرد محصولات زراعی در کنار افزایش تنوع زیستی محیط مزرعه هستیم. در چند سال اخیر عوامل متعددی مانند افزایش جمعیت آفات و علف های هرز مقاوم به سموم و خطرات زیست محیطی این سموم سبب شده است، تجدید نظر اساسی در خط مشی کشاورزی و گام برداشتن به سوی کشاورزی بدون نهاده های شیمیایی و مصنوعی (کشاورزی ارگانیک) آغاز شود. ...

مورچه ها از جمله حشرات اجتماعی هستند که به راسته بال غشائیان (Hymenoptera) تعلق دارند و از لحاظ زندگی اجتماعی جز کامل ترین حشرات به شمار می آیند. این حشرات در جنگل های بارانی مناطق حاره با جمعیتی بالغ بر 10 به توان 15 بیشترین فراوانی (یک سوم یا یک دوم حشرات) را دارا هستند. وجود آنها در مناطق حاره از عوامل مهم تنوع و گوناگونی محصولات این مناطق است. در سایر مناطق نیز این حشرات از جایگاه اکولوژیکی خاصی برخوردارند. ...

مبارزه بیولوژیک با عوامل بیماری زای گیاهان به ویژه پاتوژن های خاکزاد که بیشترین و بالاترین خسارات اقتصادی را به محصولات کشاورزی دنیا وارد می سازند از جمله عملیاتی است که اصول آن به طور ناآگاهانه قرن ها با رعایت تناوب زراعی به کار گرفته می شده است. از زمانهای نخستین، بشر سعی بر آن داشت که تولید محصول خود را از طریق غنی کردن خاک و با تغییرات در عملیات زراعی افزایش داده تا از این رهگذر شاهد کاهش خسارت بیماری های گیاهان و افزایش تولید باشد. ...

علف های هرز نیز مانند سایر جانداران، در طبیعت دارای رقیبانی هستند که پژوهشگران با بهر گرفتن از آنها توانسته اند علف های هرز مهمی را کنترل کنند. در بیشتر موارد، بیش از یک عامل بیولوژیکی، یک گونه علف هرز را مورد حلمه قرار می دهد که تاثیر آن ها ممکن است به صورت ترکیبی باشد. برای نمونه، موقعی که یک عامل سبب ایجاد زخم و یا ریزش برگ در گیاه شده و از این راه شرایط برای رخنه عاملهای دیگر، مانند پاتوژن ها، در ابعاد گسترده تری فراهم می شود (30). ...

از مباحث عمده عصر حاضر مساله آلاینده های محیطی است که امروزه نه تنها موجودات زنده، بلکه در مجموع طبیعت را از روند عادی خود خارج کرده است. گیاهان زراعی به عنوان بخشی از موجودات زنده، تحت تاثیر سوء این روند قرار گرفته اند. خطر آلاینده ها برای گیاهان زراعی از دو جهت دارای اهمیت است. ...

با توسعه و پیشرفت صنعت کشاورزی، کودها و سموم شیمیایی به طور چشمگیر مورد استفاده قرار گرفت. اما تحقیقات بعدی در مورد اثرات نامطلوب آنها در حفظ تعادل محیط زیست و اکو سیستم های طبیعی، بسیاری از دانشمندان محیط زیست را در مورد وضعیت آینده جهان نگران کرده است، اگر چه استفاده از مواد شیمیایی در بسیاری موارد تحول زیادی در تولیدات کشاورزی به وجود آورده است....

در دهه گذشته افزایش آگاهی عمومی در مورد مواد شیمیایی که وارد غذا، هوا و آب می شوند، قابل توجه بوده است. گر چه خطرهای آفت کشها به عنوان مخاطراتی که در حیطه کنترل افراد نیستند تلقی شده اند، ولی بعضی نگرانی های عمومی موجب تلاش برای حذف آفت کشها بسیار سمی شده اند. نتایج به دست آمده از مناطق مختلف جهان نشان داده است که استفاده از آفت کشها می تواند به طور محسوسی کاهش یابد. ...